Herontdekking

 

 

Intermezzo: uitvoeringen tussen Schlegels dood en de jaren 1980

     Het blijkt dat er, weliswaar zeer incidenteel, meer uitvoeringen van Schlegels muziek tussen 1913 en 1980 hebben plaatsgevonden dan ik wist toen ik deze site ontwierp. Voorlopig vermeld ik die even hier, in afwachting van een herstructurering van de site.

 

Passacaille

maart 1929, Haarlem, door Willem & Hendrik Andriessen

 

Vioolsonate

20 maart 1931, Stockholm (radio), Tobias Wilhelmi &  Astrid Berwald

 

Passacaille

23 november 1945, Haarlem, door Willem & Hendrik Andriessen

 

 

 

 

Herontdekking: Willem Noske

 

     In 1981 leerde ik Willem Noske (1918-1995) kennen toen ik hem bezocht met de sopraan Anne van Beek, met wie ik op zoek was naar repertoire voor een recital gewijd aan de negentiende eeuwse Nederlandse liedkunst. Dat was de weg die je toentertijd bewandelde (of moet ik zeggen: de enige weg die je kon bewandelen?) als je iets gericht wilde weten en tevens inzien van de Nederlandse muziek van de negentiende of de vroege twintigste eeuw.
     Het komt maar zelden voor dat je bij iemand over de van alle stapels papieren en partituren nauwelijks zichtbare vloer komt, die dan meteen zo’n combinatie van bevlogenheid voor de zaak en persoonlijke charme ten toon spreidt. Tot de liederen waarmee Willem ons uiteindelijk naar huis liet gaan, behoorden er drie van Leander Schlegel (van wie we natuurlijk nog nooit gehoord hadden) en de vonk die toen oversloeg,  is wat mij betreft nooit meer uitgedoofd.
     Op den duur ging ik steeds vaker alleen naar het Haagse Statenkwartier en het aantal uren dat Willem en ik gezamenlijk Nederlandse muziek (vooral liederen en composities voor piano solo) doorgespeeld en –gezongen hebben is niet meer te overzien. Als je ’s ochtends afgesproken had, liep je het gevaar dat je een tijdje moest wachten: Willem werkte regelmatig hele nachten door en ging dan naar bed wanneer de doorsnee burger opstaat. Had je ’s avonds met hem afgesproken dan moest je je soms in allerlei bochten wringen om de laatste trein niet te missen: in de deuropening van het afscheid bleven dan allerlei gedachten en plannen gewoon door borrelen alsof je nog een hele nacht vóór je had. En wanneer je dan eindelijk de straat uitholde richting tram, stond Willem je uitbundig na te wuiven tot je zo ongeveer uit het zicht verdwenen was.

 

  met Willem Noske tijdens het

  Nederlands Muziekfeest 1984

 

      Willem had verschillende negentiende en vroeg twintigste eeuwse iconen en de belangrijkste waren Gerrit Isak van Eijken (1832-1879), Leander Schlegel en Dirk Schäfer (1873-1931). Wat hij in hen aan gemeenschappelijks ervoer was dat zij zich hadden kunnen onttrekken aan de middelmaat van hun omgeving, van de gevestigde orde, en hun eigen herkenbare gang waren gegaan. Om die reden verkoos hij Gerrit Isak verre boven diens succesvollere broer Jan Albert (die volgens hem in een, weliswaar soms fraai, Schumann epigonisme was blijven steken), daarom kon hij zich vreselijk opwinden als van Schäfer al weer het Pianokwintet opus 5 (wel erg dicht bij Brahms) werd gespeeld met veronachtzaming van alles wat Schäfer daarna nog aan bijzonders gecomponeerd had.

     Schlegel noemde Willem “het mirakel van Overveen”. Hij vond het natuurlijk prachtig dat Schlegel de Muziekschool van de Maatschappij ter Bevordering der Toonkunst had verlaten: instellingen voor muziekvakonderwijs waren in zijn ogen kweekvijvers van middelmaat, waar men zich alleen maar met instrumenten en niet met muziek bezig hield. Hij verloor nooit zijn verwondering over het feit dat Schlegel als 'Einzelgänger', totaal niet ontvankelijk voor het gebral van de meeste van zijn tijdgenoten, zijn weg had kunnen vinden tussen de Brahms-traditie en de Neudeutsche Schule door en tenslotte ergens in de buurt van de jonge Schönberg was beland; dat hij met een muziek vol van vaak aan de eerste blik onttrokken maar donker  fonkelende kleuren verre Weners had kunnen bekoren.
   Het zwaartepunt van Schlegels œuvre lag volgens Willem bij de liederen. Zijn voorkeur ging daarbij uit naar de Deutsche Liebeslieder opus 20, de liederen opus 24, 28 en opus 21 no. 2, èn, omdat hij nu eenmaal ook verzot was op de poëzie van Heinrich Heine, naar de o zo donkere Heine toonzettingen opus 22 no’s 1 en 2.

 

     In 2009 en 2011 verschenen de verzamelde liederen van Leander Schlegel in een tekstkritische editie, bezorgd door mijzelf en Margaret Krill, in een uitgave van het Nederlands Muziek Instituut in samenwerking met Donemus.

 

 

 

 

uitvoeringen van werken van Leander Schlegel vanaf 1980, voor zover mij bekend

 

 

6 mei 2023. Amsterdam - Goethe Institut

Deutsche Liebeslieder opus 20 (integraal)

 Oda Zoe Hochscheid, Frans van Ruth
   
   

23 april 2023, Eerbeek (besloten concert)

Deutsche Liebeslieder opus 20 (integraal)

 Oda Zoe Hochscheid, Frans van Ruth
   
   
12 april 2023, Leiden - Leidse Salon Marc Pantus, Daan Boertien
liederen opus 20 no.3, opus 22 no.1 & 2, uit Der arme Peter opus 5: no.6  
   
   

7 augustus 2022, Vallada Agordina

liederen opus 20 no.4 & 13

 Oda Zoe Hochscheid, Frans van Ruth
   
   

6 augustus 2022, Cavalese

liederen opus 20 no.4 & 13

 Oda Zoe Hochscheid, Frans van Ruth
   
   

26 maart 2022, Amsterdam (Oosterkerk)

liederen opus 20 no.4 & 7

 Oda Zoe Hochscheid, Frans van Ruth
   
   

20 maart 2022, Velp

liederen opus 20 no.4 & 7

 Oda Zoe Hochscheid, Frans van Ruth
   
   

18 maart 2022, Santpoort

liederen opus 20 no.4 & 7

 Oda Zoe Hochscheid, Frans van Ruth
   
   

3 juli 2021, Agordo

liederen opus 20 no.5, 10, 13

 Oda Zoe Hochscheid, Frans van Ruth
   
   

2 juli 2021, Tesero

liederen opus 20 no.5, 10, 13

 Oda Zoe Hochscheid, Frans van Ruth
   
   

18 juni 2021, Mürzzuschlag - Brahmsmuseum

Vioolsonate

Sophie Heinrich, Sofja Gülbadamova

 
   
   

5 januari 2021, Vallada Agordina (live stream)

"Die du bist so schön und rein" opus 20 no.2

 Oda Zoe Hochscheid, Frans van Ruth
   
   

14 december 2019, Beetsterzwaag

liederen opus 20 no.3 & 6

Oda Zoe Hochscheid, Frans van Ruth

 
   
   

24 november 2019, Breukelen

"Mir ist, nun ich dich habe" opus 20 no.6

Oda Zoe Hochscheid, Frans van Ruth

 
   
   

22 september 2019, Oegstgeest

Tweede Strijkkwartet - wereldpremière

Daniel Kwartet

 
   
   

15 september 2019, Oegstgeest (Oud-Poelgeest) (lecture recital)

 

pianostukken opus 7 no.5 en opus 15 no.2

liederen opus 20 no. 3, 6, 11, 14 & 15

 

 

 

 

 

 

Oda Zoe Hochscheid, Frans van Ruth

 

 
   
   
   

17 februari 2019, Amsterdam (Conservatorium)

Pianokwartet

Sara Mazzarotto, Julien Praud, Esther ten Kate, Frans van Ruth
   

2 maart 2017, Amsterdam (Conservatorium)

Liederen opus 28

Sofia Livotov, Frans van Ruth

 
   

19 februari 2017, Oegstgeest

Ballade opus 2, Der arme Peter opus 5

Jacob Bogaart

 
   

23 oktober 2016, Berkeley (Berkeley Piano Club)

liederen opus 20 no.3, opus 22 no.1 & 2, uit Der arme Peter opus 5: no.6

Marc Pantus, Shuann Chai

 

 
   

22 oktober 2016, San Francisco (Noe Valley Ministry)

liederen opus 20 no.3, opus 22  no.1 & 2, uit Der arme Peter opus 5: no.6

Marc Pantus, Shuann Chai

 

 
   

20 oktober 2016, New York (Netherland Club)

liederen opus 20 no.3, opus 22 no.1 & 2, uit Der arme Peter opus 5: no.6

Marc Pantus, Shuann Chai

 

 
   

18 oktober 2016, New Jersey (Keane University)

liederen opus 20 no.3, opus 22 no.1, uit Der arme Peter opus 5: no.6

Marc Pantus, Shuann Chai

 

 
   

26 april 2016, Saratov

Ballade opus 2, Der arme Peter opus 5

Jacob Bogaart

 
   

21 april 2016, Nijmegen

liederen opus 20 no.3, opus 22 no.1 & 2, uit Der arme Peter opus 5: no.6

Marc Pantus, Rudolf Jansen

 

 
   

10 april 2016, Oegstgeest

Vioolsonate

Quirine Scheffers, Lauretta Bloomer

 
   

15 maart 2016, Bussum

Ballade opus 2, Der arme Peter opus 5

Jacob Bogaart

 
   

13 maart 2016, Oegstgeest

Deutsche Liebeslieder opus 20

Marene Elgershuizen, Frans van Ruth

 
   

18 oktober 2015, Oegstgeest

Pianokwartet

Hanna Shybayeva, Ysaÿe Trio

 
   

13 september 2015, Oegstgeest (lecture recital)

pianowerken opus 5 no.6, opus 7 no.5, opus 15 no.2 & 4, opus 26 no.3; liederen opus 28

Sofia Livotov, Frans van Ruth

 

 
   

19 april 2015, Kasteel Heeswijk

liederen opus 20 no.3, opus 22 no.1 & 2, uit Der arme Peter opus 5: no.6

Marc Pantus, Rudolf Jansen

 

 
   

22 maart 2015, Amsterdam (Conservatorium)

Drei Lieder opus 28

 

Sofia Livotov, Frans van Ruth

 

 
   
   

23 november 2014, Elburg

liederen opus 20 no.3, opus 22 no.2

 Christa Pfeiler, Rudolf Jansen
   

28 mei 2014, Amsterdam (De Liefde)

liederen opus 20 no.3, opus 22 no.1 & 2; uit Der arme Peter opus 5: no.6

Marc Pantus, Rudolf Jansen

 
   

28 maart 2014, Amsterdam (Conservatorium)

Pianokwartet

Luca Bognár, Maren Rothfritz, Doris Hochscheid, Frans van Ruth

 
   

11 maart 2014, Groningen

liederen opus 20 no.3, opus 22 no.1 & 2; uit Der arme Peter opus 5: no.6

Marc Pantus, Rudolf Jansen

 
   

22 januari 2014, Milaan

4 liederen uit opus 20

Oda Hochscheid, Frans van Ruth

 
   

21 januari 2014, Piacenza

4 liederen uit opus 20

Oda Hochscheid, Frans van Ruth

 
   

15 december 2013, Utrecht

4 liederen uit opus 20

Oda Hochscheid, Frans van Ruth

 
   

13 december 2013, Amsterdam

4 liederen uit opus 20

Oda Hochscheid, Frans van Ruth

 
   

8 december 2013, Leiden

4 liederen uit opus 20

Oda Hochscheid, Frans van Ruth

 
   

8 december 2013, Rotterdam (De Doelen)

liederen opus 20 no.3, opus 22 no.1 & 2; uit Der arme Peter opus 5: no.6

Marc Pantus, Rudolf Jansen

 
   

29 november 2013, Wenen

'zum 100. Todestag'

 

Der arme Peter opus 5

Sechs Phantasien opus 15

 

 

Karl Macourek

 

 
   
   

16 maart 2013, Eerbeek

Drei Lieder opus 24

Yvonne Kok, Frans van Ruth

 
   

10 november 2012, Utrecht

Drei Lieder opus 24

Yvonne Kok, Frans van Ruth

 
   

10 maart 2012, Piacenza

lied opus 20 no.11

Oda Hochscheid, Gaboon Ko

 
   

22 februari 2012, Amsterdam (Cristofori)

Drei Lieder opus 28

Martha Bosch, Daniel Kool

 
   

13 december 2011, Amsterdam (Conservatorium)

Drei Lieder opus 28

Martha Bosch, Frans van Ruth

 
   

23 januari 2011, Hippolytushoef

Vioolsonate

Bob van der Ent, René Rakier

 
   

20 januari 2011, Amsterdam (Conservatorium)

Vioolsonate

Kasia Kadziolka, Marianne Boer

 
   

28 november 2010, Nederhorst Den Berg

Vioolsonate

Bob van der Ent, René Rakier

 
   

13 juni 2010, Dijkershoei bij Holten

liederen opus 20 no.3, opus 22 no.2 & 3

Marc Pantus, Lodewijk Collette

 
   

11 december 2009, Amsterdam (Conservatorium)

Pianokwartet

 Cécile Gouder de Beauregard, Judith Wijzenbeek, Doris Hochscheid, Frans van Ruth
   

16 oktober 2009, Bergen

Vioolsonate

Carla Leurs, Anthony Romaniuk

 
   

31 oktober 2008, Santpoort

Vioolsonate

Bob van der Ent, René Rakier

 
   

6 oktober 2008, New York

Pianokwartet

"absolutely luscious Romantic music"

Jupiter Symphony Chamber Players

 

 
   

30 november 2007, Gorssel

Vioolsonate

Bob van der Ent, René Rakier

 
   

18 november 2007, Scheveningen

Vioolsonate

Bob van der Ent, René Rakier

 
   

14 januari 2007, Altenburg

liederen uit opus 20

Ursula Coster, Klaus Weidmann

 
   

24 april 2006, Utrecht

Strijkkwartet no.1

Utrecht String Quartet

 
   

26 maart 2006, Amsterdam

Vioolsonate

Jacobien Rozemond, Frans van Ruth

 
   

16 februari 2006, Almelo

Vioolsonate

Jacobien Rozemond, Frans van Ruth

 
   

2 juni 2005, Altenburg

 

Der Sächsische Prinzenraub

 

 

 

 

 

 

Philharmonisches Orchester des Theaters o.l.v. Thomas Wicklein

 

 
   
   

9 januari 2004, Santpoort

In's Album. Fünf Clavierstücke opus 7

Walewein Witten

 
   

seizoen 2004/2005

Pianokwartet

Amsterdam Bridge Ensemble

 
   

seizoen 2000/2001

Pianokwartet

Hadewych Trio, Frans van Ruth

 
   

seizoen 1996/1997

liederen opus 22 no.1 & 2

Caren van Oyen, Frans van Ruth

 
   

seizoen 1996/1997

10 liederen uit opus 20

Anne Grimm, Frans van Ruth

 
huisconcert met Anne Grimm ter voorbereiding op het concert in de NDR-studio in Hamburg
   
   

seizoen 1994/1995

liederen opus 22 no.1 & 2

Tom Sol, Frans van Ruth

 
   

seizoen 1993/1994

liederen opus 20 no.3 & 7, opus 28 no.2

Anne Grimm, Frans van Ruth

 
   

seizoen 1991/1992

Vioolsonate

Saskia Viersen, Frans van Ruth

 
   

seizoen 1991/1992

liederen opus 24 no.1, opus 22 no.1 & 3

Rachel Ann Morgan, Frans van Ruth

 
   

seizoen 1991/1992

pianostukken opus 15 no.2 & 4

Frans van Ruth

 
   

seizoen 1990/1991 & 1991/1992

Vioolsonate

Marijke van Kooten, Frans van Ruth

 
   

seizoen 1990/1991

liederen opus 6 no.1 & 2, opus 22 no.1 & 2, opus 24 no.2

Tom Sol, Frans van Ruth

 
   

seizoen 1990/1991

Rhein und Loreley opus 3; Am Grabe R. Schumann's opus 7 no.5; In's Album. Fünf Clavierstücke opus 7; Drei Tonstücke opus 26

Frans van Ruth

 

 
   

10 januari 1991, Sweelinck Conservatorium Amsterdam

liederen opus 6 no.1 & no.2, opus 22 no.1 & no.2, opus 24 no.2; Drei Tonstücke opus 26, Vioolsonate opus 34

Tom Sol, Marijke van Kooten, Frans van Ruth

 
   
   

seizoen 1988/1989

liederen opus 20 no.2 & 3; liederen opus 22 no. 1 & 2

 Anne van Beek, Frans Huijts, Frans van Ruth
   

seizoen 1988/1989

pianostukken opus 10 no.1 & 2, opus 5 no.6

Frans van Ruth

 
   

15 november 1988, Den Haag (Haagsche Kunstkring)

lezing met muziekvoorbeelden

Frans van Ruth

 
   

september 1988, Den Bosch (IVC)

lied opus 21 no.2

Fabienne Jost, Frans van Ruth

 
   

seizoen 1987/1988 & 1988/1989

Vioolsonate

Marijke van Kooten, Frans van Ruth

 
   

seizoen 1987/1988 & 1988/1989

Drei Lieder opus 24

o.a. opname voor de SWF Baden-Baden

Anja van Wijk, Frans van Ruth

 

 
   

16 november 1986, Den Haag (Haagsche Kunstkring)

3 pianostukken

Deutsche Liebeslieder opus 20 (integraal)

Bep Pierik, Nico van der Meel, Frans van Ruth

 
   

seizoen 1986/1987

7 liederen uit opus 20

Bep Pierik, Frans van Ruth

 
   

seizoen 1984/1985 en 1985/1986

liederen opus 20 no.2 & 3, liederen opus 22 no.1 & 2

Anne van Beek, Frans Huijts, Frans van Ruth
   

29 februari 1984, Den Haag

Pianokwartet

Claire Huydts, Andrew Sparrow, Piet Veenstra, Jan Sprij
   

26 februari 1984, Den Haag

Passacaille

Pieter Hermsen & Paul Hermsen

 
   

seizoen 1982/1983

pianostukken opus 10 no.1 & 2, opus 5 no.6

Frans van Ruth

 
   

seizoen 1981/1982

liederen opus 8 no.2, opus 22 no.1 & 2

Anne van Beek, Frans van Ruth